
ΒΙΟΛ-256 – Φυσικοχημεία
Στόχος του μαθήματος είναι η μελέτη των φυσικών φαινομένων που παρατηρούνται σε χημικά συστήματα και αποσκοπεί στην εξοικείωση των φοιτητών με τις θεμελιώδεις αρχές της θερμοδυναμικής ισορροπίας, της κβαντομηχανικής θεωρίας, της μοριακής φασματοσκοπίας, καθώς και της χημικής κινητικής. Το μάθημα επιδιώκει να αναπτύξει την κριτική σκέψη των φοιτητών και να δημιουργήσει τις βάσεις για μία αποτελεσματική/δημιουργική παρακολούθηση μαθημάτων κορμού και επιλογής των επόμενων εξαμήνων.
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές αναμένεται να είναι σε θέση:
- Να κατανοούν και να εφαρμόζουν το μηδενικό, πρώτο και δεύτερο θερμοδυναμικό νόμο, καθώς και τις έννοιες της εντροπίας, ενθαλπίας και ενέργειας Gibbs.
- Να κατανοούν την έννοια της κβάντωσης της ενέργειας μέσω παραδειγμάτων όπως το σωματίδιο σε κουτί και τον αρμονικό ταλαντωτή.
- Να περιγράφουν το σχηματισμό των χημικών δεσμών με όρους της κβαντομηχανικής θεωρίας.
- Να γνωρίζουν πως προκύπτουν τα δονητικά και περιστροφικά φάσματα των μορίων κατά την αλληλεπίδραση της ακτινοβολίας με την ύλη.
- Να είναι εξοικειωμένοι με τις βασικές έννοιες της χημικής κινητικής, με έμφαση στους νόμους ταχύτητας των χημικών αντιδράσεων
ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ

ΟΙ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΑΕΡΙΩΝ
Πίεση, Θερμοκρασία, Μηδενικός νόμος της Θερμοδυναμικής, Το τέλειο αέριο, Μερικές πιέσεις, Πραγματικά αέρια, Παράγοντας συμπιεστότητας, Καταστατική εξίσωση virial, Συμπύκνωση και κρίσιμες σταθερές, Η εξίσωση van der Waals.

Ο ΠΡΩΤΟΣ ΝΟΜΟΣ
Είδη συστημάτων, Έργο, Ενέργεια, Εξώθερμες και ενδόθερμες διεργασίες, Καταστατικές συναρτήσεις, Εκτατικές και εντατικές ιδιότητες, Θεώρημα ισοκατανομής ενέργειας, Βαθμοί ελευθερίας, Έργο εκτόνωσης (ελεύθερη εκτόνωση, εκτόνωση ενάντια σε σταθερή πίεση, αντιστρεπτή εκτόνωση, ισόθερμη αντιστρεπτή εκτόνωση τέλειου αερίου), Θερμοχωρητικότητα, Ενθαλπία, Πρότυπη ενθαλπία σχηματισμού, Νόμος Hess, Νόμος Kirchoff.

Ο ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΝΟΜΟΣ
Αυθόρμητα και μη αυθόρμητα φαινόμενα στη φύση, Εντροπία, Μεταβολή εντροπίας για τέλειο αέριο, Μοριακή ερμηνεία 2ου θερμοδυναμικού νόμου, Μικροκαταστάσεις και σχέση Boltzmann για την εντροπία, Κύκλος Carnot, Απόδοση θερμικής μηχανής, Ανισότητα Clausius, Θεώρημα Nerst και 3ος νόμος της θερμοδυναμικής, Πρότυπη εντροπία αντίδρασης, Ενέργειες Helmholtz και Gibbs, Πρότυπη γραμμομοριακή ενέργεια Gibbs, Θεμελιώδης εξίσωση της χημικής θερμοδυναμικής.

ΦΥΣΙΚΟΙ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΚΑΘΑΡΩΝ ΟΥΣΙΩΝ
Ορισμός φάσης, Μετάπτωση φάσης, Θερμοκρασία μετάπτωσης, Χημικό δυναμικό, Κριτήριο ισορροπίας φάσεων, Οριακές γραμμές φάσεων, Τάση ατμών, Βρασμός, Κρίσιμη θερμοκρασία και πίεση, Υπερκρίσιμο ρευστό, Τριπλό σημείο, Κανόνας των φάσεων, Μεταβολή χημικού δυναμικού με τη θερμοκρασία, Μεταβολή χημικού δυναμικού με την πίεση, Τάση ατμών ενός υγρού που υφίσταται πίεση, Προσδιορισμός οριακών γραμμών.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΚΒΑΝΤΟΜΗΧΑΝΙΚΗ
Ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, Ηλεκτρομαγνητικό φάσμα, Ακτινοβολία μέλανος σώματος, Υπεριώδης καταστροφή, Κατανομή Planck, Συνθήκη συχνοτήτων Bohr, Κυματοσωματιδιακός δυϊσμός, Φωτοηλεκτρικό φαινόμενο, Πείραμα Davisson-Germer, Σχέση de Broglie, Εξίσωση Schrodinger, Ερμηνεία κυματοσυνάρτησης κατά Born, Κανονικοποίηση κυματοσυνάρτησης, Συνθήκες για την κυματοσυνάρτηση, Τελεστές, ιδιοτιμές, ιδοσυναρτήσεις, Υπέρθεση και αναμενόμενες τιμές, Αρχή αβεβαιότητας Heisenberg.

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΚΒΑΝΤΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ
Σύντομη εισαγωγή στους μιγαδικούς αριθμούς, Το ελεύθερο σωματίδιο σε μία διάσταση, Σωματίδιο σε μονοδιάστατο κουτί, Το φαινόμενο σήραγγας, Ο αρμονικός ταλαντωτής, Περιστροφική κίνηση σε 2 διαστάσεις, Το spin ως κβαντική εσωτερική στροφορμή των ηλεκτρονίων.

ΑΤΟΜΙΚΗ ΔΟΜΗ
Το άτομο του υδρογόνου – σφαιρικά συμμετρικές λύσεις, Ιδιοτιμές και ιδιοσυναρτήσεις για υδρογονοειδή άτομα, Μέση και πιθανότερη απόσταση ηλεκτρονίου στο άτομο του υδρογόνου, Το μέγεθος του ατόμου του υδρογόνου, Κβαντικοί αριθμοί, Στιβάδες και υποστιβάδες, Τροχιακά του ατόμου του υδρογόνου, Φασματοσκοπικές μεταβάσεις και κανόνες επιλογής, Απαγορευτική αρχή του Pauli, Η αρχή δόμησης στα πολυηλεκτρονιακά άτομα, Ο κανόνας μέγιστης πολλαπλότητας του Hund, Μονές και τριπλές καταστάσεις, Σύζευξη spin-τροχιάς.

ΜΟΡΙΑΚΗ ΔΟΜΗ
Κβαντική περιγραφή του χημικού δεσμού: Μέθοδος LCAO, Το μοντέλο του διπλού πηγαδιού, Τα μόρια H2, Li2, O2, N2, H2O, Οι ιδιότητες του νερού, Ο κβαντικός μηχανισμός στο δεσμό υδρογόνου, Δεσμοί υδρογόνου μεταξύ βάσεων στο DNA, Το μόριο της αμμωνίας, Υβριδισμένα τροχιακά.

ΜΟΡΙΑΚΑ ΦΑΣΜΑΤΑ
Ολική ενέργεια μορίου, Μοριακή περιστροφή: το παράδειγμα του διατομικού μορίου, Εκτίμηση της τάξης μεγέθους των περιστροφικών ενεργειακών επιπέδων, Μοριακές ταλαντώσεις, Το φάσμα δόνησης – περιστροφής, Κανόνες επιλογής μεταβάσεων, Φθορισμός και φωσφορισμός, Μετατόπιση Stokes, Διαγράμματα Jablonski.

ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΧΗΜΙΚΩΝ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΩΝ
Νόμοι και σταθερές ταχύτητας, Τάξη αντίδρασης, Μέθοδος απομόνωσης και αρχικών ταχυτήτων, Ολοκληρωμένοι νόμοι ταχύτητας, Αντιδράσεις πρώτης και δεύτερης τάξης, Η εξάρτηση της ταχύτητας αντίδρασης από τη θερμοκρασία, Ενέργεια ενεργοποίησης, Εξίσωση Arrhenius, Διαδοχικές στοιχειώδεις αντιδράσεις, Καθοριστικό στάδιο αντίδρασης, Ετερογενής και ομογενής κατάλυση, Ερμηνεία δράσης καταλυτών.